De opkomst en ondergang van Epibreren
Er bestond een groepje jongens dat optrad in kraakpanden en bij alternatieve bijeenkomsten. Didgeridoo erbij. Op een dag komt daar Bart FM Droog bij. Dankzij hem kwam er vuur in de groep en binnen de kortste keren staat de groep, in wisselende samenstelling, maar op het laatst alleen nog bestaand uit drie mensen, op allerlei poëziepodia in Nederland. Droog is de centrale figuur in de documentaire Bliksem & Betonrot van Regina Broersma en René Duursma die volgende week in première gaat. Droog is aan het einde van de film ook de enige die is overgebleven van de groep. De rest heeft er geen zin meer in, wil niet meer optreden, tot groot ongenoegen van Droog. De man die erbij kwam is uiteindelijk de man die als een koekoek iedereen uit het nest heeft geduwd en alleen achterblijft.
Het is lastig om een recensie te schrijven over een groep waarvan ik diverse mensen ken. Ik ben ongeveer in dezelfde tijd de literatuur in gerold, maar heb altijd het idee gehad dat ik inhoudelijk diametraal stond tegenover deze groep. Voor anderen uit Groningen waren de dichteres uit Epibreren een groot voorbeeld. Sieger MG zegt in de documentaire dan ook dat Epibreren ‘een standaard’ heeft neergezet voor jaren. Naast hem zijn er natuurlijk meer mensen uit Groningen (Tsead Bruinja bijvoorbeeeld – niet in de film overigens) die vonden dat poëzie voordragen meer moest zijn dan een man achter een lessenaar die van gedichtje naar gedichtje keutelt. In die zin heeft Epibreren een voorbeeldfunctie gehad voor jongere dichters, zoals de dichters uit Epibreren zelf weer voortbouwden op hun eigen voorbeelden Johnny van Doorn en Jules Deelder.
Broersma en Duursma hebben een licht hagiografische documentaire gemaakt waarbij het haast vast lijkt te liggen dat Epibreren een ongekend geweldig fenomeen was. Een echte tegenstem ontbreekt geheel, alhoewel een festivaldirecteur wel een laatdunkende opmerking maakt over de kwaliteit van de poëzie. De tegenstem die natuurlijk in de film had moeten voorkomen is die van Ilja Leonard Pfeijffer die met zijn essay over de mythe van de verstaanbaarheid de poëzie van Epibreren heeft aangevallen. Hij raakte de groep midscheeps. De documentairemakers laten het links liggen. (meer…)