Waarom je nooit een boek moet wegdoen:
Scheepsladingen literaire werken van verdwenen en vergeten schrijvers zijn onvindbaar, terwijl ze toch ooit zijn gedrukt, in winkels te koop geweest en door nog vergetener recensenten besproken, – waar zijn ze?
Terloops voorbeeld: Jacob Hiegentlich (1907-1940), ternauwernood in enig letterkundig handboek te vinden (ik schreef over hem in De laatste deur), debuteerde in 1925, zeventien jaar oud, met een ondeugende roman, Het zotte vleesch, onder het pseudoniem David Josua de Castro. Zijn vader, gegeneerd door de compromitterende inhoud, kocht de hele oplage op, sedertdien lijkt het boek van het aardoppervlak te zijn verdwenen: men is er al meer dan tachtig jaar naar op zoek, – waar is het, dat ene exemplaar dat allicht nog ergens moet zijn?
(Magisch realisme: nauwelijks heb ik dit neergeschreven, het heeft wel iets van een bezwering, of ik lees in de krant dat het boek alsnog is gevonden: dat ene exemplaar hield zich schuil in het boekentrommeltje van een jeugdvriend van Hiegentlich. Wie schrijft die blijft. Het zotte vleesch beleefde een heruitgave in 2007, ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de schrijver.)
Aldus Jeroen Brouwers op pagina 68 van het net verschenen Restletsels.
De nieuwe Brouwers bevat weer enkele prachtige anekdotes over schrijvers. In Restletsels. Feuilletons 9 ([‘Uitgeverij Noli me tangere, Zutendaal / onder protectoraat van’] Uitgeverij Atlas/Contact, Amsterdam/Antwerpen 2012), in Restletsels dus, schrijft Jeroen Brouwers over Marcel van Maele (‘Hij was een losgeslagen anarchistische gek, hij was een van de zachtaardigste mensen die ik heb gekend’):
Bestelde in het café een taxi. Die kwam voor. Hij stapte in. Door de andere deur stapte hij weer uit om zingend het café aan de overkant te betreden.
[p. 148] (meer…)