Afstandelijke doeltreffendheid
Westerns, cowboys en indianen, bier, galgenhumor en vooral veel voetbal. Let wel: voetbal is geen spelletje, het is van levensbelang in Extra tijd. De jongste roman van A.H.J. Dautzenberg lijkt een kanonschot van testosteron, als je het laat bij deze opsomming. Maar we gaan nog even door: verlies, angst, trots, schaamte en uiteindelijk toch de tranen. Het boek heeft heel wat meer om het lijf dan alleen maar mannenpraat. Dautzenberg prikt juist dwars door die façade heen. Het is niet zo dat de heroïek in Extra tijd geheel wordt ontmanteld, want die moed kan het hoofdpersonage Marcel Meulenberg niet opbrengen. Helden worden dus geen mensen, maar sommige mensen wel helden. De stervende Gustaaf Meulenberg is er één van.
In Extra tijd beschrijft Marcel het sterfproces van zijn vader Gustaaf, een vertelling die wordt gelardeerd met jeugdherinneringen en een terugkerende hallucinatie: een onherkenbare, in het zwart geklede figuur beschuldigt Marcel van lafheid en schiet hem neer, steeds opnieuw. Marcel probeert de man te pareren, zowel verbaal als met een wapen, maar de mysterieuze verschijning is hem altijd te snel af. De imaginaire cowboy is de pendant van ‘de indiaan’, die lang geleden door Gustaaf in het hoofd van zijn zoon is geplant: ‘Indianer kriesche nit’ (Indianen huilen niet). Een mantra dat beide mannen houvast biedt, maar ook flink in de weg zit. De ooit zo onverzettelijke indiaan van Marcel heeft amper genoeg pijlen in zijn koker om het slotduel, in het laatste hoofdstuk ‘D’r letste daag’, te doorstaan.
(meer…)