De grenzen van het bestaan
Valse papieren is een boek dat gelezen kan worden als een serie essays die samen een reis en een zoektocht vormen langs de grenzen van een land, een stad, een bewoonbare ruimte, de dood, onze herinneringen en onze voorstellingen. Tijdens haar reizen naar Mexico-Stad, Venetië en New York schrijft Valeria Luiselli op poëtische wijze over de taal en zijn limieten en over literatuur, iets wat ze zelf probeert te creëren.
Wanneer je het boek van Luiselli begint te lezen word je ogenblikkelijk meegezogen in een gedachtewereld die van haar is, maar naarmate je verder leest ook een beetje van jezelf begint te worden. Zo begint ze aan de zoektocht naar de betekenis van het Portugese woord ‘saudade’, dat volgens een Portugese vrouw (die ze bij toeval treft en niet serieus kan nemen omdat ze op een bejaarde Shirley Temple lijkt), alleen begrepen kan worden door wie in de Portugese taal geniet, lijdt en liefheeft. Haar gedachtesprongen leiden je langs het Duitse ‘heimweh’, het Poolse ‘tesknota’ en de lange armen van ‘longing’, maar die kunnen het woord niet omvatten. Via melancholie komt ze terecht bij nostalgie, wat misschien nog wel het dichtst in de buurt komt van ‘saudade’, maar zeker niet dichtbij. De conclusie luidt dat de zoektocht naar de betekenis van het woord geen resultaat heeft opgeleverd. Of toch wel? Want op een vreemde manier voel je na het lezen van Luiselli’s overpeinzingen opeens wat ‘saudade’ eigenlijk betekent. (meer…)